حسن خلق

با سیر د رکتب مختلف با روش­های متفاوتی درباره جذبه داشتن و جذب دیگران برخورد نمودم. در این فصل قصد دارم با ارائه مناسب­ترین روش­ها، شما را با شیوه­های مؤثر در جذب دیگران آشنا نمایم. اما آنچه به عنوان مؤثرترین روش یا شیوه برای جذب دیگران به ویژه برادران ایمانی وجود دارد. جذب دیگران از طریق داشتن «حسن خلق» در برخورد با آنان است، چرا که تمام روش­هایی که برای جذب دیگران از آنها سخن خواهد رفت، در سایه حسن خلق و برخورد و معاشرت نیکو و کریمانه انسان ممکن می­شود. زمانی در استفاده از هر روشی برای جذب دیگران موفق خواهیم بود که از حسن خلق برخوردار باشیم. زیرا حسن خلق پایه و اساس برخورد و رفتار انسانی و دوستانه با دیگران است. این شیوه و روش سلوکی است که برترین انسانِ روی زمین یعنی پیامبر عظم الشأن اسلام(صلوات الله علیه و آله) به وسیله آن برترین دین خود یعنی اسلام عزیز را جهانی کرد. خداوند هم بر این حسن خلق پیامبر مهر تأیید زد و فرمود:« إِنَّکَ لَعَلی خُلُق عَظِیم»

حسن خلق، گشاده­رویی و برخورد کریمانه از بارزترین صفات رسول گرامی اسلام(صلوات الله علیه و آله) بود که سهم عمده­ای در جذب مردم به اسلام و شیفتگی آنان به شخص پیامبر(صلوات الله علیه و آله) داشت.

خداوند در جای دیگر در آیه 159 سوره آل عمران درباره اخلاق نیکوی پیامبر و نقش آن در جذب مردم می­فرماید:« فَبِما رَحمَه مِنَ اَلله لِنتَ لَهُم وَلَو کُنتَ فَظّاً غَلِیظَ القَلبِ لَانفَضُّوا مِن حَولِکَ»(به خاطر رحمت الهی بود که برای مردم نرم شدی و اگر تندخو و خشن و سخت­دل بودی، از دور تو پراکنده می­شدند.)

حسن خلق کمندی است که دیگران را در دام محبت ما اسیر می­کند. کیست که از برخورد شایسته خوشش نیاید و جذب انسان نشود.

ازامام صادق(علیه السلام) پرسیدند: حدّ و مرز اخلاق نیک، چیست، فرمود:« آن است که اخلاقت را نرم کنی، کلامت را پاکیزه سازی و با چهره­ای باز و گشاده با برادران دینی­ات روبه­رو شوی»(معانی الاخبار، صدوق، ص253)

اگر می­خواهید شخصیتی جذّاب داشته و در مخاطبان خود میل و رغبت برای هم­نشینی و هم­صحبتی با خودتان ایجاد کنید، به­گونه­ای که آنان در کنار شما بودن و در مجلس شما حضور داشتن را بر هر چیز دیگری ترجیح دهند، باید حسن خلق را در برخورد با برادران ایمانی خود پیشه کنید. شاید گیراتر از حسن خلق واژه­ای نباشد که ترسیم کننده­ی روحی زلال و طبعی بلند و رفتاری جاذبه­دار باشد.­

باید بدانید که بخشی از اخلاق نیکوی انسان در «خوشرویی» او متجلی می­شود، بخشی در «خوشخویی» و بخشی هم در «خوشگویی» و اخلاق انسان زمانی به زیور حسن خلق آراسته می­شود و صفا و صمیمیت روح او در محیط پیرامونش سایه می­افکند و نیروی جذبه­اش دیگران را به سوی او می کشاند که در برخورد و معاشرت با آنان این هرسه را دارا باشد.

خوشرویی

در مواجهه­ی دو نفر با یکدیگر، پیش از هر سخن و عمل، دو صورت با هم روبه­رو می­شود. مواجهه­ی دو انسان با هم و کیفیت این رویارویی چهره­ها، نقش عمده در نحوه گفتار و رفتار دارد و رمزِ گشایش قفل دل­هاست.

«خوشرویی» هم در نگاه مطرح است، هم در لبخند، هم در گفتار آشکار می­گردد و هم در رفتار

چه بسا رابطه­ها و دوستی­ها که با ترشرویی و اخم کردن و عبوس شدن، به هم  خورده است. از سوی دیگر مبدأ بسیاری از آشنایی­ها هم یک تبسم بوده است.

وقتی با چهره­ی شکفته و باز با کسی روبه­رو می­شوید، در واقع کلید محبت و دوستی را به دست او داده­اید. محبت اکسیری است که هر انسانی جویای آن است و هر قلبی را جذب خود می­کند. کسی که جذب محبت شد، بی­هیچ بهایی در خدمت صاحب محبت قرار می­گیرد.

اگر خوشرویی و خنده­رویی شما با نیّت پاک و الهی و برای رضای او انجام گیرد تأثیر آن در محبت آفرینی و جذب دیگران چند برابر شده و علاوه برآن برای شما حسنه و عبادت به حساب می­آید.

امام باقر(علیه السلام) می­فرماید:« تَبَسُّمُ الرَّجُلِ فی وَجهِ اخیهِ حَسَنَه»(لبخند انسان به چهره­ی برادر دینی­اش حسنه است»(اصول کافی، ج2، ص188)

برخورد با چهره­ی باز با دیگران، آنان را آماده­تر می­سازد تا دل به دوستی با شما بسپارند. خنده­رویی و بشّاش بودن، به دیگران دل و جرأت می­بخشد، تا بی هیچ هراس و نگرانی، با شما باب آشنایی باز کنند و سفره­ی دلشان را پیشتان بگشایند.

خوشگویی

در فصل دوم کتاب در زمینه­ی عوامل مؤثر در ارتباط گفتاری، رعایت نکات مهم در گفت و گو را بیان کردیم. در اینجا به مطالبی درباره خوشگویی به عنوان شاخه­ای از حسن خلق که در جذب دیگران مؤثر است، می­پردازیم.

گفتار دلپذیر و شادی بخش همراه با متانت در سخن و ادب در گفتار و زیبایی کلام، خصلت پاکدلان بی­کینه و خلق و خوی اولیاء الهی است که رابطه­ها را گرم­تر و استوارتر و پیوندها را قوی­تر و صمیمی­تر می­نماید.

ارزش انسان و جوهره وجودی­اش را زبان و بیان او روشن می­کند.

 یکی تحقیر می­کند، یکی تشویق، یکی عیب جویی می­کند، دیگری تحسین و تقدیر، یکی ملامت می­کند، دیگری پر و بال می­دهد و امید می­آفریند. حال قضاوت کنید کدام زبان جذب کننده است و کدام دفع کننده.

برای جذب دیگران باید خوبی­های آنان را تأیید کرد و شمرد و عیب­های آنان را نادیده گرفت و پوشاند. 

پذیرایی از دیگران همیشه با غذا و میوه و شیرینی نیست. گاهی پذیرایی با یک کلام خوب و زیبا و سخن شایسته و دل­چسب، برای روح انسان شیرین­تر و جذاب­تر از هرگونه خوردنی است. اکرام انسان بالاتر از تغذیه و اطعام اوست، چرا که گفتار شایسته و زیبا، غذای روح است.   

گفتن یک «آفرین»، «احسنت»، «بارک الله» برای شما هزینه­ای ندارد، ولی برای شنونده آن  با ارزش و گران قیمت است. شاید برای خیلی­ها برزبان آوردن کلام تشویق­آمیز سخت باشد، ولی شما باید عادت کنید که بی مهابا و بی­ریا دیگران را «مرحبا» گفته و تشویق نمایید.

امام صادق(علیه السلام) می­فرماید:«مَن قالَ لِاخیهِ المُؤمِنِ « مَرحَباً»  کَتَبَ اللهُ لَهُ مَرحَباً اِلی یَومِ القیامَهِ»( هرکس به برادر مؤمن خود«مرحبا» بگوید، خدای متعال تا روز قیامت برای او مرحبا و آفرین می نویسد.)(اصول کافی، ج2، ص206)

پیامیر گرامی اسلام(صلوات الله علیه وآله) که خود اسوه­ی اخلاق حسنه و الگوی ادب در گفتار و رفتار است، می­فرماید:« مَن اَکرَمَ اَخاهُ المؤمنَ بِکلمه یُلطِفُهُ بها وَ فَرَّجَ عَنه کُربَتَهُ لَم یَزَل فی ظلّ الله المَمدُودِ عَلیهِ الرحمهُ ما کانَ فی ذلک» ( هرکس برادر با ایمانش را با گفتن کلامی ملاطفت آمیز و غم­زدا، مورد تکریم قرار دهد، تا وقتی او شادمان است، گوینده­­ی آن سخن همواره در سایه رحمت گسترده­ی الهی به سر می­برد.) (اصول کافی، ج2، ص206)

خوشخویی

کلام نرم، رفتار شایسته، گفتار مؤدبانه و جاذبه­دار، تحمل فراوان و حلم و بردباری و چهره­ی گشاده و بشّاش، از مظاهر و جلوه­های حسن خلق است. به تعبیر دیگر، وقتی محبّت خود را به دیگران ببخشید، در حوادث، صبور و شکیبا باشید، خشم خود را فرو خورده و خویشتن­داری کنید، بدی را با خوبی پاسخ دهید و از خشونت و عصبانیت و بدزبانی و تحقیر و توهین و تکبّر به دور باشید، دارای حسن خلق هستید.

اگر خداوند به صاحبان حسن خلق، پاداش جهاد و شهادت می­دهد، بی­جا و گزاف نیست، چرا که این هم نوعی مجاهده دارد. پیامبر اکرم(صلوات الله علیه وآله) برای تثبیت و گسترش همین کمالات اخلاقی و خوشخویی برانگیخته شده است. و از کلمات نوارنی اوست که می­فرماید:

«اِنَّ الرَّجُلَ یُدرِکُ بِحُسنِ خُلقِهِ دَرَجَهَ الصّائِمِ القائِمِ»( گاهی انسان در سایه خوشخویی، به مقام و رتبه­ی روزه­داران شب زنده­دار می رسد!)(میزان الحکمه، ج3، ص140)

انسی که مؤمنان با یکدیگر می­گیرند، بسیار قیمتی و با ارزش است و این در سایه­ی خوش اخلاقی پدید می­آید که حلقه­ی وصل انسان­ها به هم است.

بنا بر روایت دیگری از رسول گرامی اسلام (صلوات الله علیه وآله) انسان(مؤمن) تشنه اخلاق نیکو و برخورد  و رابطه دوستانه و صمیمی است. همچنان که وقتی تشنه است، طالب آب سرد و گوارا  است.

خوشخویی که از سرشت پاک و طینت نیک انسان سرچشمه می­گیرد، اسباب آرامش و راحتی دیگران، در برخورد با ما را فراهم می­کند و هرچقدر صبر و بردباری ما افزون شود و تحمل ناملایمات بی­تاب­مان نکند، جاذبه بیشتری برای نزدیک شدن دیگران به خودمان ایجاد خواهیم کرد.

حسن خلق که جامع تمام رفتار و گفتار و کردار نیک انسان است، محبّت و دوستی را به دیگران ارزانی می­دارد. آمیزاد بنده احسان و نیکی است، به هرکس نیکی کنید، او را رام و مطیع خویش می­سازید و به هرکس محبّت و لطف کنید، قلعه­ی دلش را فتح کرده­اید. به قول سعدی:

         بنده­ی حلقه بگوش، ار ننوازی، برود            لطف کن لطف، که بیگانه شود حلقه بگوش

رسول گرامی اسلام( صلوات الله علیه وآله) می­فرماید:

« ای مردم؛ می­دانم که نمی­توانید با اموالتان همه­ی مردم را راضی کنید، ولی با چهره­ی باز و گشاده رویی و خوش اخلاقی، می­توانید»(مستدرک وسائل الشیعه، ج2، ص83)

امام علی(علیه السلام) می­فرماید:« بالإیثار یُستَرَقُّ الأحرارُ»( آزاد مردان، با ایثار، بنده و غلام می­شوند)(غررالحکم، آمدی، ج1، ص329)

البته بنده و غلام خوبی­ها و کرامت­های اخلاقی، این هم گام دیگری در جذب دل­ها و ایجاد الفت­ها و تحکیم رابطه با دیگران به ویژه برادران ایمانی است.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: